Όλεθρος: Η Ευρώπη Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο | Keith Lowe

Το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου είναι μια από τις πιο εμβληματικές στιγμές στην ιστορία της Ευρώπης. Έχει ταυτιστεί με εικόνες χαρούμενου πλήθους να χορεύει στους δρόμους, να πίνει, να ερωτεύεται. Αυτές οι εικόνες θριάμβου και γιορτής είναι τόσο έντονες στη συλλογική μνήμη, ώστε έχουν σχεδόν λησμονηθεί οι εμφύλιοι πόλεμοι και η αναρχία που είχε επικρατήσει.
Στην πραγματικότητα, αμέσως μετά το τέλος του πολέμου, η Ευρώπη γνώρισε ακόμα ένα τρομερό αιματοκύλισμα, με τριάντα εκατομμύρια νεκρούς σε πεδία μαχών, ισοπεδωμένες πολιτείες, κατεστραμμένη ύπαιθρο. Οργανισμοί και θεσμοί που θεωρούνται δεδομένοι (από την αστυνομία και τα μέσα μεταφοράς μέχρι τις κυβερνήσεις και τα μέσα ενημέρωσης) είτε είχαν παραιτηθεί είτε δεν υπήρχαν καν.
Στο “Όλεθρος”, ο Κιθ Λόου περιγράφει μια ήπειρο που, μετά το τέλος του πιο τρομερού πολέμου όλων των εποχών, εξακολουθεί να βρίσκεται βυθισμένη στη βία, με ομάδες ανθρώπων, κοινότητες, ακόμα και ολόκληρα έθνη να ζητούν εκδίκηση για λάθη και εγκλήματα που είχαν γίνει όσο διεξαγόταν ο πόλεμος.
Οι Γερμανοί και οι συνεργάτες τους συλλαμβάνονταν, βασανίζονταν και εκτελούνταν με συνοπτικές διαδικασίες. Τα στρατόπεδα συγκέντρωσης άνοιξαν πάλι και γέμισαν με καινούργια θύματα. Ο βίαιος αντισημιτισμός αναβίωσε με φόνους και πογκρόμ σε όλη την Ευρώπη. Οι σφαγές βρίσκονταν στην ημερήσια διάταξη, και σε ορισμένα μέρη (κυρίως στην Ελλάδα, τη Γιουγκοσλαβία και την Πολωνία) οδήγησαν σε βάναυσους εμφυλίους πολέμους.
Το όλεθρος είναι η ιστορία της Ευρώπης μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, με όλες τις φρικαλέες λεπτομέρειες που την καθόρισαν μέχρι και τα τέλη της δεκαετίας του ’40. Βασισμένο κυρίως σε πρωτογενείς πηγές από δώδεκα χώρες, το ανά χείρας βιβλίο είναι το τρομακτικό και, ταυτόχρονα, συναρπαστικό χρονικό ενός κόσμου που παραφρόνησε και αποτελεί ορόσημο στην ιστοριογραφία της μεταπολεμικής Ευρώπης για δεκαετίες.